OPERA

Er is bijna twee jaar gewerkt aan de voorbereiding van Onderzoeksprogramma eindberging radioactief afval (OPERA), een vijfjarig programma dat zal onderzoeken hoe veilige, lange termijn opberging van radioactief afval in Nederland mogelijk is. Op 7 juli 2011 is het onderzoek gestart met het begin van de aanbesteding van onderzoekprojecten. Meer infomatie over de aanbesteding van onderzoek is te vinden in bij Downloads.

Onderzoek naar de berging van radioactief afval dient een wezenlijk maatschappelijk belang. Het werken met ioniserende straling of radioactieve stoffen in industrie, onderzoek, geneeskunde en elektriciteitsopwekking genereert radioactief afval. In Nederland wordt het radioactief afval centraal ingezameld en voor tenminste 100 jaar opgeslagen. Door het geringe volume is het isoleren, beheersen en controleren van het radioactief afval eenvoudig uit te voeren en blijft het afval uit het leefmilieu. De zorg voor het afval houdt echter niet op na 100 jaar. Nu al worden financiële en technische voorzieningen getroffen voor de berging van het radioactief afval in de diepe ondergrond (eindberging) die uiteindelijk moet plaatsvinden. OPERA vormt hier een onderdeel van.

De opzet van het onderzoeksprogramma is een evaluatie van de bestaande veiligheids- en haalbaarheidsstudies (de Safety Case). Veel industriële, risicodragende activiteiten kennen de verplichting om de vergunningen en daarbij horende veiligheidsanalyses regelmatig (elke 5 tot 10 jaar) te herevalueren. Deze herevaluatie gebeurt aan de hand van nieuwe inzichten en in het licht van eventuele wijzigingen in de bedrijfsvoering. De afwegingen betreffende de haalbaarheid en veiligheid van eindberging van radioactief afval,  zijn inmiddels meer dan 10 tot 20 jaar geleden gemaakt. Het is van belang deze op gezette tijden te evalueren en nieuwe ontwikkelingen mee te nemen.

Geschiedenis

Het radioactief afvalbeleid is in de nota Radioactief Afval uit 1984 vastgesteld. In die nota staan onder andere de uitgangspunten van het beleid (Isoleren, Beheersen en Controleren) en de keuze voor eindberging. Het radioactief afval wordt in Nederland tenminste 100 jaar bovengronds door COVRA opgeslagen. Gedurende deze periode wordt onderzoek uitgevoerd naar mogelijkheden voor eindberging van het radioactief afval. Met twee onderzoeksprogramma’s werd tot en met 2001 invulling aan dit beleid gegeven. Uit het onderzoek bleek dat eindberging van radioactief afval in geschikte, in Nederland voorkomende gesteenteformaties in de diepe ondergrond (zout en klei formaties) haalbaar was. Ook werden aanbevelingen gedaan voor vervolgonderzoek naar de terugneembare berging van radioactief afval.